Qua đó, phát triển khai thác thủy sản bền vững, có trách nhiệm; bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu. Bảo tồn, bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thủy sản nhằm phục hồi và sử dụng hợp lý, hiệu quả nguồn lợi thủy sản và các hệ sinh thái thủy sinh; gắn hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, quản lý nguồn lợi thủy sản với hoạt động khai thác thủy sản bền vững; nâng cao nhận thức của cộng đồng, góp phần phát triển thủy sản bền vững, giữ gìn tính đa dạng sinh học, giá trị tài nguyên sinh vật; thúc đẩy tăng trưởng xanh...
Phấn đấu đến năm 2030: Trên 50% các hồ tự nhiên, hồ chứa lớn và hệ thống sông chính được điều tra, đánh giá nguồn lợi và môi trường sống của loài thủy sản. Thành lập 01 tổ chức cộng đồng thực hiện đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Duy trì ổn định nguồn lợi thủy sản, phấn đấu sản lượng khai thác hàng năm đạt 1.000 tấn. Thường xuyên cập nhật thông tin về khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản vào cơ sở dữ liệu ngành nông nghiệp địa phương và cơ sở dữ liệu quốc gia về thủy sản. Hàng năm, tổ chức thả bổ sung giống thủy sản vào vùng nước tự nhiên trên địa bàn tỉnh: 0,5-1 tấn thủy sản gồm 20.000 - 40.000 con giống thủy sản có giá trị kinh tế, các loài thủy sản bản địa.
Tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh Đắk Nông có nghề cá phát triển, các thủy vực có tính đa dạng sinh học, giá trị tài nguyên sinh vật; góp phần đảm bảo an sinh xã hội; bảo vệ lợi ích chung của tỉnh khi đánh bắt, khai thác thủy sản trên sông, hồ chứa lớn.
Nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu
Tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan đến khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, trách nhiệm và quyền lợi của cộng đồng, nhất là người dân làm nghề khai thác thủy sản. Mặt khác, nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, cộng đồng và xã hội về vai trò, giá trị của nguồn lợi thủy sản và các hệ sinh thái thủy sinh; lợi ích, trách nhiệm của cộng đồng tham gia bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản (đặc biệt bảo vệ loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm).
Lựa chọn các phương thức truyền thông phù hợp với văn hóa, tập quán, xác định đúng trọng tâm truyền thông và đối tượng truyền thông. Thả cá phóng sinh, thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản vào các dịp như Rằm tháng Giêng (ngày 15 tháng 01 âm lịch), Ngày truyền thống Ngành thủy sản Việt Nam (ngày 01 tháng 4), Lễ Phật Đản (ngày 15 tháng 4 âm lịch), ngày môi trường thế giới (ngày 05 tháng 6), ngày Quốc tế đa dạng sinh học (ngày 22 tháng 5), Lễ hội vu lan (ngày 15 tháng 7 âm lịch).
Vận động người dân cam kết tuân thủ quy định pháp luật về khai thác và bảo vệ phát triển nguồn lợi thủy sản; chủ cơ sở chế biến, kinh doanh thủy sản cam kết không nuôi, nhốt, tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép các loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm; tổ chức cộng đồng tham gia đấu tranh, tố giác hành vi vi phạm pháp luật về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Khai thác thủy sản theo hướng thân thiện với môi trường
Tổ chức điều tra đánh giá nguồn lợi thủy sản vùng nội địa, môi trường sống của các loài thủy sản và nghề cá thương phẩm trên địa bàn tỉnh, trong đó ưu tiên điều tra tại các lưu vực sông, suối, hồ chứa lớn, có các giống loài thủy sản đặc hữu, có tính đa dạng sinh học cao, khu vực tập trung các bãi giống, bãi đẻ của các loài thủy sản. Sau đó, tiến hành cập nhật cơ sở dữ liệu thành phần về bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản thuộc cơ sở dữ liệu quốc gia về thủy sản; cập nhật thông tin, công bố kết quả điều tra nguồn lợi thủy sản và môi trường sống của các loài thủy sản.
Bảo vệ và ngăn chặn sự suy giảm nguồn lợi thủy sản. Khai thác nguồn lợi thủy sản theo hướng thân thiện với nguồn lợi và môi trường, khai thác có tính chọn lọc cao (tuyệt đối không khai thác thủy sản non). Thực hiện lưu giữ, bảo tồn các loài thủy sản nguy cấp quý, hiếm, các loài thủy sản bản địa, loài có giá trị kinh tế, khoa học.
Kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản; khuyến cáo không sử dụng xung điện, chất độc, chất nổ, ngư cụ cấm để đánh bắt, khai thác thủy sản; không khai thác loài thủy sản có kích thước nhỏ và các loài nguy cấp, quý, hiếm; tăng cường xử lý hoạt động sử dụng xung điện, chất độc, nghề, ngư cụ khai thác có tính hủy diệt, tận diệt, khai thác loài thủy sản có kích thước nhỏ hơn quy định, khai thác, vận chuyển, mua bán tiêu thụ các loài nguy cấp, quý, hiếm.
Phục hồi môi trường sống của các loài thủy sản
Tăng cường nghiên cứu sinh sản nhân tạo, ương nuôi, thả tái tạo một số loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm, loài thủy sản có giá trị kinh tế, khoa học, loài thủy sản bản địa, thủy sản đặc hữu vào các thủy vực; quản lý các khu vực, loài thủy sản được tái tạo, phục hồi để bảo đảm hiệu quả. Đồng thời phục hồi và bảo vệ môi trường sống của các loài thủy sản (nhất là các khu vực tập trung sinh sản, khu vực thủy sản còn non tập trung sinh sống, nơi cư trú và đường di cư tự nhiên của các loài thủy sản).
Huy động nguồn lực tài chính từ các tổ chức, các hội, hiệp hội ngành thủy sản, Giáo hội phật giáo các cấp, cộng đồng dân cư tham gia hoạt động bảo vệ, tái tạo và phát triển nguồn lợi thủy sản. Hàng năm, tổ chức thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản bổ sung vào các thủy vực tự nhiên 20.000 - 40.000 con giống thủy sản. Lựa chọn đối tượng thủy sản thả phù hợp với đặc điểm từng thủy vực trên địa bàn tỉnh, thủy sản có giá trị kinh tế, khoa học, loại thủy sản bản địa nhằm khắc phục tình trạng suy giảm, cạn kiệt nguồn lợi thủy sản như hiện nay; thông qua đó, phục hồi, tái tạo và phát triển nguồn lợi thủy sản.
Thành lập Tổ cộng đồng trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản phù hợp với nhu cầu của người dân theo hướng bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản kết hợp với nuôi trồng, phát triển du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm; đảm bảo sinh kế bền vững.
Đặc biệt, nâng cao hiệu quả cơ chế phối hợp giữa các lực lượng chức năng (Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công an địa phương) trong công tác thực thi pháp luật về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Ngọc Thúy – FICen